(LI) Bạn biết gì hay đúng hơn là hiểu gì về vị Tổng thống đang gây nhiều tranh cãi tại nước Mỹ cũng như toàn cầu – Donald Trump?
Hà Nội gần 19 giờ ngày 26/2/2019, tiếng còi xe cảnh sát hú inh ỏi, phá tan cái khung cảnh ồn ào chen chúc của giờ tan tầm như thường ngày. Đoàn xe nối tiếp nhau đưa vị tổng thống với nhiều luồng ý kiến khen chê – Donald Trump về với khách sạn Marriot, chuẩn bị cuộc họp Mỹ – Triều lịch sử diễn ra tại Việt Nam. Vào facebook, thấy xuất hiện những livestream của mọi người về sự vụt qua của đoàn hộ tống. Lướt các trang báo mạng, tin về Trump và Kim Jong-un chiếm hơn một nửa. Hôm nay, ngày 27, một ngày sau khi Trump đặt chân lên đất Việt, sức nóng của người đàn ông này vẫn không hề giảm. Tôi còn thấy nhưng người bạn của mình đăng hình con trai ông, vài bạn nữ đăng hình những chàng vệ sĩ điển trai… Tôi còn nghe nói thông tin như hơn 3000 phóng viên quốc tế đến Việt Nam… Nước Việt bé nhỏ của chúng ta dường như đang trong một sự kiện lớn với sự xuất hiện hai lãnh đạo của hai quốc gia có ảnh hưởng toàn cầu.
Trong cái không khí ấy, tôi lại có dịp được tham dự tọa đàm giới thiệu ấn phẩm “Hiểu về Trump- Understanding Trump” đã diễn ra tại Hà Nội. Chắc có lẽ giờ này các bài báo về sự kiện, về cuốn sách này đã dàn đầy các trang mạng. Tôi không muốn góp thêm thông tin về điều này. Cái tôi muốn nói đến ở đây chính là một chương trình chuyên sâu, để mọi người có cái nhìn hay đúng hơn là một hướng nhìn có “tầm” về Trump, về sự kiện này.
Tôi không hay sùng bái hay quan tâm đặc biệt về một vị lãnh đạo nào bên ngoài quốc gia. Nhưng đến khi sự xuất hiện của vị Tổng thống da màu đầu tiên của Hoa Kỳ – Barack Obama, tôi bắt đầu có hứng thú hơn với cường quốc này. Có lẽ tôi cũng như bao người, bị ảnh hưởng bởi truyền thông nên yêu mến vị Tổng thống ngồi ăn bún chả ở một quán bình dân, uống bia và ung dung tản bộ trên đường phố thủ đô.
Khi bà Hilton ra tranh cử và có lượng ủng hộ áp đảo, tôi cũng có ước mong người phụ nữ này sẽ đứng lên bục cao nhất của Mỹ. Nhưng người chiến thắng lại là Trump – một tỷ phú với những phát ngôn gây sốc, đi ngược lại số đông.
Truyền thông cũng không đem lại cho tôi cái nhìn thiện cảm hơn đối với ông khi liên tiếp là những lời chê, những chính sách không thân thiện… rồi những lời tiên đoán rằng Trump sẽ chẳng mấy chốc mà “mất ngai vàng”.
Ấy vậy mà đã qua hai năm Trump cầm quyền Nhà Trắng, sự ủng hộ của ông tăng lên rõ rệt, 40% – một con số không nhỏ.
Ngồi tại buổi tọa đàm, lắng nghe các chuyên gia phân tích các mặt trái, phải, rồi so sánh những đời tổng thống khác… tôi mới nghiệm ra rằng, chính trị đối với một người trẻ non nớt như tôi thực là một mớ hỗn độn khó hiểu. Cái mà tôi cần đó chính là sự giải nghĩa vì sao Trump lại nhận được sự ủng hộ của nước Mỹ, Trump đã làm được những gì và tiếp theo, Trump đang chuẩn bị gì để bảo toàn chiếc ghế tổng thống.
“Hiểu về Trump” như tựa đề của cuốn sách, tôi nghĩ thật khó thực hiện. Thôi thì đơn giản một chút, “hiểu” về những chính sách của ông đưa ra có ảnh hưởng gì tới Việt Nam, dự đoán kết quả của hội nghị thượng đỉnh Mỹ Triều, và nếu có thể, những bài học tốt của tổng thống này có nên nghiên cứu để áp dụng hay không?
Tôi ấn tượng với ý kiến nhận xét của TS Nguyễn Thành Nam – cựu CEO FPT, Phó chủ tịch HĐQT Trường Đại học FPT và Chủ tịch Đại học trực tuyến Funix, về Trump, không đi vào đánh giá hay khen chê, mà ông đi vào khái niệm rất con người, đúng với nghĩa của từ “hiểu về Trump”. Đó chính là Trump cực kỳ “men”, đúng theo hình tượng của một chiến binh khi xưa, một quý ông cổ điển, nói được làm được, nói là phải làm. Đối với Trump, cuộc gặp gỡ với Kim Jong-un lần này chưa hẳn là tìm kiếm một đáp số. Mà đó đơn giản là một trong các tính cách của ông “face to face”, đối diện để “biết người biết ta” trước. Chúng ta có lẽ khá quen thuộc với các hình ảnh hiệp khách giang hồ trong phim kiếm hiệp. Tìm được một đối thủ xứng tầm là niềm hạnh phúc, được giao đấu với đối thủ đó dù có mất mạng cũng cảm thấy mãn nguyện… Tôi thấy phân tích của vị doanh nhân này về Trump rất đúng.
Trump giống như một người đi ngược đường, đi ngược lại số đông, đi ngược lại người tiền nhiệm, ngược lại với thế giới, là một sự phản kháng có lợi cho nước Mỹ. Chính vì thế ông được lựa chọn, được ủng hộ. Bởi khi ông nhận nhiệm kỳ Tổng thống, nước Mỹ đang rơi vào tình thế không mấy thuận lợi. Donald Trump và Chủ nghĩa Trump (Trumpism) thể hiện những thay đổi lớn lao trong văn hóa, cách thức hành động đang diễn ra trong nền chính trị Mỹ. Chúng ta cần cố gắng hiểu hơn về những gì đã và sẽ diễn ra ở nước Mỹ cũng như Tổng thống Donald Trump để có những chuẩn bị tốt hơn trong hiện tại cũng như tương lai.
Song Trần
