Thành phố Hà Nội trước kia có những làng nghề phong phú, nơi đây tập trung làng nghề đông đúc bậc nhất Việt Nam “ Hà Nội 36 phố phường”. Cách trung tâm thủ đô hơn 30 km, làng nghề truyền thống tăm hương duy nhất Hà Nội – làng hương Quảng Phú Cầu đây là một công việc truyền thống và mang ý nghĩa tâm linh đối với người dân nơi đây không cho phép cẩu thả.
Ngôi làng đặc biệt nằm ở ngoại ô vùng Hà Nội, Quảng Phú Cầu là một xã thuộc huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội, Việt Nam. Tại đây có 3.000 hộ thuộc 6 thôn nhưng các gia đình trong làng đã làm nghề se nhang hơn một thế kỉ chỉ cần bạn di chuyển theo quốc lộ 21B thì sẽ đến làng hương Quảng Phú Cầu (đường đi chùa Hương) cách Thành phố Hà Đông khoảng 21 km.
Nét đặc trưng của sản phẩm nhang Việt Nam là bột hương được làm từ 2 hỗn hợp chính: Bột quế, trấu và mùn cưa. Nguyên liệu mà làng Quảng Phú Cầu lựa chọn làm hương và tăm hương xuất khẩu chủ yếu từ vầu, tre, nứa phải sạch không lẫn tạp chất.
Những thanh nứa, vầu nhập từ Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Lạng Sơn,… phải đưa xuống ao ngâm chừng 1-2 tháng cho chín, sau đó vớt lên, rửa sạch rồi mới chẻ thành tăm, mỗi ngày tiêu thụ khoảng 100 tấn vầu, nứa để có được một nén hương thì phải trải qua rất nhiều công đoạn nhưng nói chung trong một nén hương sẽ có 20 – 36 vị thảo mộc xay và trộn đều tạo nên mùi hương khác nhau dù trong một làng sản xuất.
Đầu tiên, vầu được pha thanh, sấy/ phơi khô rồi đưa vào hệ thống máy chẻ tự động để cho ra những chiếc tăm hương tròn đều tăm tắp. Sau đó đem đi phân lớp những que tăm chất lượng thì được mang mang đi nhuộm chân hương rồi đem phơi khô, còn những que chất lượng kém mang đi tái chế.
Ấn tượng khi đến đây, du khách sẽ thấy các thảm hương đỏ rực xuất hiện khắp nơi trong làng và người dân tất bật làm việc, ngoài lúc trời mưa thì mọi thời điểm trong năm du khách khi đến đây đều sẽ bắt gặp cảnh tượng này. Loại tăm hương mà người dân sử dụng là loại tăm vuông truyền thống hay tăm tròn, dù hiện nay chủ yếu bằng máy móc nhưng cũng có vài công đoạn được làm thủ công.
Thân cây nứa, vầu khi mua đã được cắt khúc sẵn với chiều dài từ 1 – 1.2 m, bước đầu tiên của quá trình làm hương thợ thủ công sẽ phải chẻ vầu, nứa ra thành từng mảnh có chiều rộng khoảng 2cm rồi đem phơi khô chuốt bỏ phần lõi bằng máy để chẻ thành từng cây tăm hương nhỏ.
Chà tăm là công đoạn trước khi cắt thành bó và nhuộm màu – một công đoạn không thể thiếu để có những cây hương tròn, nhẵn mịn. Công đoạn cuối cùng trước khi đem ra phơi – nhuộm tăm hương, trước đó hương đã được bó lại mỗi bó 3.000 que sẽ được nhuộm đỏ hay vàng, theo như quan niệm của người phương Đông đây là màu sắc tượng trưng cho may mắn, phúc lộc chính vì vậy chân hương thường có màu đỏ phần thân nhang có màu vàng.
Lúc mặt trời tắt nắng thì sẽ thu gom cất kho, đóng kiện và giao cho thương lái ngôi làng lại trở nên tập nập như trong thời kì chạy nước rút mỗi người một công đoạn hối hả, những chiếc xe công nông chở hàng cùng ồn ào không kém đi băng băng trên con đường làng, nghề này thời tiết rất quan trọng để đảm bảo chất lượng hương tốt. Làm tăm cần có sự tỉ mỉ, khéo léo cũng như kiên nhẫn thì mới có thể theo nghề lâu dài được.
Về với làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu, nhiều du khách khi đến đây không chỉ nhớ vẻ đẹp rất riêng, hiếm ở nơi nào trên đất nước Việt Nam có được, mà còn nhớ đến nhưng tấm lòng hiếu khách, chân thực, mộc mạc của những người ở nơi đây. Mùi hương luôn là thứ đánh thức mọi giác quan của bạn đặc biệt khi bạn đến đây được xem tận mắt người dân làm hương, nhuộm hương thì đây là điều đặc biệt mới lạ.
Dù làng nghề đã chứng kiến nhiều thăng trầm thay đổi của nghề, nhưng con người trong làng vẫn luôn hết lòng say mê, yêu nghề quan trọng nhất là có cái tâm đối với nghề. Nhưng con đường làng giờ đã khang trang hơn nên việc bạn đến đây tham quan sẽ trở nên dễ dàng hơn nhiều, thời gian nhộn nhịp trong năm là những ngày hè, lễ, Tết người dân hối hả ra sức làm cho đủ giao đến mọi nơi của đất nước để có những nén nhang trên bàn thờ Tổ Tiên.
Du lịch vừa là dịp để gia đình bạn nghỉ ngơi và cũng là dịp để bạn học hỏi, trải nghiệm những điều mới mẻ trong cuộc sống. Đến với làng tăm hương Quảng Phú Cầu là sự kết hợp giữa du lịch lẫn học hỏi sẽ cho bạn nhiều cơ hội, khoảnh khắc ý nghĩa vùng ngoại ô Hà Nội mà bạn nên thử chắc chắn sẽ mang đến nhiều niềm vui cũng như gắn kết tình cảm giữa mọi người với nhau hơn. Đến với làng nghề du khách có thể mua những bó hương làm quà tặng vừa ủng hộ sản phẩm của Việt Nam lan tỏa mùi hương ngan ngát mỗi khi thắp lên và thể hiện lòng thành kính với ông bà tổ tiên.
